istraživanja REGIONALNI PROSTORNI PLAN PODRUČJA KOLUBARSKOG OKRUGA

podnaslovi } REGIONALNI PROSTORNI PLAN PODRUČJA KOLUBARSKOG OKRUGA OBUHVAT, CILJEVI I OSNOVNE POSTAVKE PROSTORNOG PLANA Osnovna uporišta i postavke Izrazito zaostajanje tercijarnog sektora Jedno od osnovnih uporišta Organizacija mreže naselja i centra Smernice za razvoj centara i zajednice sela Smernice za razvoj sela SAOBRAĆAJ I VEZE

Izrazito zaostajanje tercijarnog sektora

privrede neophodno je, ne samo nadoknaditi, već i znatno intenzivirati i diverzifikovati u skladu sa funkcijama pojedinih centara u mreži naselja i prioritetima u razvoju seoskih područja.

Polazeći od postojećeg modela niske koncentracije stanovništva i diverzifikacije delatnosti u većini opština Kolubarskog okruga, usitnjenosti naselja i dominacije regionalnog centra Valjevo, razvoj naselja ima za cilj kvalitativne promene privredne i socio-ekonomske strukture sistema naselja.

Selektivno podsticanje i uskladjivanje privrednog razvoja sa razvojem zajedničkog i individualnog standarda (otvaranjem manjih i srednjih preradjivačkih pogona, izgradnjom lokalne mreže puteva, podizanjem javnih službi i usluga i sl.) imaće sledeći redosled prioriteta:

1. zajednice sela sa centrima zajednice sela i veća, razvijenija sela;

2. opštinski centri, i

3. regionalni centar.

Razvoj novog oblika prostorno-funkcionalne organizacije područja po zajednicama sela ostvarivaće se decentralizacijom pojedinih proizvodnih delatnosti, javnih službi i aktivnosti iz Valjeva i opštinskih centara u centre zajednice sela i veća seoska naselja, radi racionalizacije upravljanja i organizacije javnih službi, kvalitetnijeg zadovoljavanja potreba zajedničke potrošnje i efikasnijeg koordiniranja aktivnosti lokalnih zajednica.

Poboljšanje kvaliteta života i ubrzaniji razvoj privrednih funkcija i javnih službi ostvarivaće se prioritetno u manje razvijenim opštinskim centrima, kao što su Osečina, Mionica i Ljig. Odgovarajućim politikama otvaranja radnih mesta, investicionim i drugim, smanjiće se tempo populacionog rasta Valjeva u odnosu na rast opštinskih i centara zajednice sela.

Dalji razvoj Valjeva zasnivaće se na obezbedjenju višeg kvaliteta urbanih funkcija regionalnog značaja, a posebno uslužnih delatnosti, obrazovanja, zdravstva, kulture, informatike i sličnih delatnosti. Jačanje regionalne uloge Valjeva u skladu sa ciljevima Prostornog plana Republike Srbije, u vezi sa demetropolizacijom Beograda, značiće izvestan stepen "emancipacije" Valjeva u odnosu na metropolitenske
funkcije Beograda.

U investicionim odlukama o materijalnoj proizvodnji striktno će se poštovati lokacioni, tehno-ekonomski i kriterijumi zaštite životne sredine, koji su usvojeni na nacionalnom i medjunarodnom nivou. Programi javnih službi i valorizacija postojeće mreže biće uskladjeni sa privrednim razvojem, finansijskim mogućnostima i osobenostima lokalnih zajednica, kao i sa ciljevima razvoja pojedinih područja. Programi razvoja javnih službi podrazumevaju odgovarajuću podršku u drugim sektorima (u prvom redu saobraćajne infrastrukture).

Razvoj seoskih naselja i područja, kao višefunkcionalnih proizvodnih, socijalnih i kulturnih prostora i jačanje ekonomske snage seoskih domaćinstava predstavlja najznačajnije pitanje budućeg ravnomernog razvoja planskog područja. Svi ciljevi i strategije koje vode ka razvoju sela, a time i rešavanju pitanja populacionog razvoja i razmeštaja stanovništva, predstavljaju, u izvesnom smislu, podciljeve
jednog osnovnog cilja koji bi se mogao definisati kao dobrostojeći poljoprivredni proizvodjač/seljak. U strategijskom smislu to zahteva kvalitativne i kvantitativne promene na seoskom području, zasnovane na sledećim osnovnim postavkama:

1. ukrupnjavanje poseda;

2. podizanje saobraćajne dostupnosti, nivoa komunalne i opremljenosti javnim službama i ukupne uredjenosti (gradjevinske, ambijentalne i dr.) sela;

3. transfer dela poljoprivrednog u mešovito i/ili nepoljoprivredno stanovništvo, u skladu sa stvarnim potrebama razvoja poljoprivrede;

4. razvijanje priredjivačkih kapaciteta u selima, posebno u centrima zajednice sela, povezanih sa odgovarajućim tehnološkim sistemima u ili van planskog područja, i

5. diverzifikacija poljoprivredne proizvodnje prema fizičko-geografskim uslovima zona (dolinsko-ravničarski delovi predisponirani su za ratarstvo i stočarstvo, a brdsko-planinski za voćarstvo i stočarstvo), imajući u vidu nove tendencije u Evropi prema razvoju genetski modifikovanih poljoprivrednih kultura i organskoj poljoprivredi, time što će prednost za proizvodnju organske hrane (koja je znatno skuplja i traženija na zapadnom tržištu) imati brdsko-planinski delovi područja.